
Uitstelgedrag: waar komt het vandaan en kun je het afleren?
Door Jeroen Haverkamp • 26 juni 2020Uitstelgedrag, aanpakken.
Uitstelgedrag aanpakken. In de titel van deze paragraaf staat eigenlijk een tegenstrijdigheid. Wanneer je aanpakt stel je immers niet meer uit. Wat is het uitstelgedrag waar we hier over spreken? Sommige kinderen laten hun Cordon Bleu of kroket als laatste op hun bord liggen. Ik bewaar het lekkerste tot het laatste, zeggen ze dan. Eenmaal volwassen hebben we allerlei redenen om iets als laatste te laten liggen, het heeft geen prioriteit, kan morgen ook nog, het is een taakje dat geen erkenning oplevert, etc etc. Hieronder lees je waar het vandaan komt en hoe je het uitstelgedrag kunt afleren.
Waar komt uitstelgedrag vandaan?
In de haven blijven rondvaren, niet de open zee op durven gaan. Het is een beeld dat ik vaak gebruik. Grofweg zijn er twee categorieën. De ene variant gaat over onzekerheid. Alles in de toekomst is onzeker en onduidelijk, dat is de charme van de toekomst, maar maakt dat je kunt bevriezen en niet verder durft. De andere variant is lusteloosheid. Het lukt je gewoon niet om de rekeningen te betalen, de afwas te doen of belastingaangifte te verzorgen. Ik noem maar wat saaie, ‘moet-dingetjes’. Het effect van niet aanpakken is hetzelfde: een knagende onrust dat er nog werk ligt en dat je loopt te verzaken. Hoe kun je dit afleren?
Hoe kun je uitstelgedrag afleren?
Waar komt uitstelgedrag vandaan en hoe kun je het afleren. In plaats van actie en doorpakken raak je verzeild in allerlei gedachtes en andere bezigheden. Het is goed te onderzoeken hoe je daartoe komt, vaak ontdek je dat je in verzet bent tegen een innerlijke top-dog (“Je MOET ….”) Je wilt je vrij voelen en komt dus in verzet door het NIET te doen. Hiermee creëer je schijnvrijheid, het onrustige uitstelgevoel heeft je immers in de tang. Het kan ook zijn dat je in automatisme bent vervallen, korte termijn plezier voor lange termijn opbrengst laat gaan. De oplossing is bewustzijn. Neem een moment om te overdenken en op een rij te zetten wat de opbrengst is van het ene en van het andere gedrag. Hierna maak je een keuze. Dan ben je vrij om te kiezen. Je mag kiezen om uit te stellen. Vaker zul je kiezen om het gewoon te doen. De grap is namelijk, we voelen ons van zoiets simpels als iemand de waarheid zeggen, een schilderij recht hangen, de afwas aanpakken vaak enorm opgeruimd. Dat is discipline: weten wat de opbrengst is van welk gedrag. Dit bewust doen levert vrijheid van handelen op en rust. Ook klaar met uitstellen? Maak nu een afspraak om te onderzoeken wat coaching voor je kan betekenen.
Terug